Achteraf is het altijd makkelijk praten. Als je dingen van te voren had geweten zou je misschien een andere keuze gemaakt hebben maar op dat moment handel je met de kennis die je hebt. Maar kennis kan zich uitbreiden en je visie kan daardoor veranderen. Mijn visie is drastisch veranderd toen we te horen kregen dat Noah op 16 jarige leeftijd zodanig artrose had dat we hem moesten in laten slapen. Men vond hem oud, het was slijtage en op die leeftijd was dat normaal.
Ik ben altijd eigenwijs geweest en ik vond Noah helemaal niet oud en ik vond het ook niet normaal dat hij zulke slijtage had. Ik had er overigens nooit bij stil gestaan dat het rijden op paarden extra slijtage aan hun lichaam veroorzaakt. Dom? Naïef? Ik weet het niet maar niemand had mij dat ooit verteld.

• 

• 

Na de diagnose zijn er nog momenten geweest dat ik de hoop had dat we Noah nog konden trainen zodat hij weer rijdbaar zou worden. Dit dacht ik niet alleen vanuit de kennis van mijn opleiding instructeur klassieke rijkunst maar ook door andere instructeurs die mij hulp aanboden. Dit bleek allemaal niet te werken maar het werd mij pas echt duidelijk dat ik op het verkeerde spoor zat toen ik het boek van Maksida Vogt las in de winter van 2018/2019. Befreie dein Pferd, befreie dich selbst.

In hoofdstuk 10 van haar boek schrijft Maksida over de rugproblemen die ontstaan door het rijden. Dit hoofdstuk is gedeeltelijk online terug te vinden Körperliche Schäden durch Reiten – Eine Studie von Maksida Vogt. Hier worden tal van onderzoeken aangehaald die ook allemaal op het internet terug te vinden zijn over rugproblemen bij paarden. De eerste die onderzoek deed naar de beweeglijkheid van de rug van het paard was Prof. Dr. Erwin Zschokke in 1892 uit Zurich. (Helaas is dit onderzoek online niet te verkrijgen.) Hieruit bleek dat bij een gewicht tussen 50 en 80 kg de rug 4 cm zakt. De ruimte tussen de spinaaluitsteeksels kunnen verschillen, dit hangt af van de bolling van de rug. Bij een onbelast paard horen ze elkaar niet te raken maar wanneer de rug zakt gaan de spinaaluitsteeksels naar elkaar toe en is de kans groot dat ze elkaar raken. Wanneer dit gebeurt wordt er van een zogenaamde kissing spine gesproken.
Wanneer je opzoek gaat naar onderzoeken over kissing spine zal je al snel door de bomen het bos niet meer kunnen zien. Vaak worden de onderzoeken van Jeffcott en Townsend aangehaald. Het opvallende is wel dat kissing spine het meeste voorkomt tussen de 12de en 17de thoracale wervel, daar waar de ruiter zit. En het treft paarden uit alle disciplines en helaas niet alleen oudere paarden, ook vierjarigen zijn geen uitzondering.

In onderzoeken naar rugproblemen wordt vaak gesproken over functioneel rijden, waarbij dit dan de manier zou zijn om kissing spine te voorkomen. Er volgt dan een uitleg over de correcte hoofd-halshouding van het paard, wat de achterbenen behoren te doen en of de rug ontspannen is. Dit klinkt in theorie allemaal heel mooi maar naar mijn idee kan niemand dat. Men stelt dat gymnastiseren en dressuurmatig rijden hiervoor een oplossing zou zijn maar geen enkel paard kan dit langdurig volhouden, het lopen met aangespannen spieren die het normaal niet zo gebruikt, laat staan tijdens het draven, springen of uren door het bos rijden.

Of Noah last van zijn rug heeft kan ik niet zeggen, dat hebben we nooit laten onderzoeken omdat de situatie in zijn beengewrichten zodanig slecht was dat rijden sowieso niet meer kon. In het boek van Alexander Nevzorov, The horse crucified and risen, worden ook andere voorbeelden zoals de benen en de hals besproken als plaatsen waar paarden schade oplopen door het rijden. En ook hij stelt dat paarden niet ontworpen zijn om een extra gewicht te dragen.

• 

• 

Bij de onderzoeken die ik online bekeken heb zijn er voornamelijk conclusies getrokken aan de hand van het levende paard in combinatie met röntgenfoto’s. In het boek van Nevzorov worden de symptomen bij levende paarden beschreven die onderworpen worden aan een thermografisch onderzoek.
Dit is anders bij de podcast van Zefanja Vermeulen waarin zij vertelt over haar ervaringen die zij op heeft gedaan onder leiding van Sharon May-Davis. De Australische Sharon May-Davis is de expert op het gebied van anatomie, biomechanica en dissecties van paarden. Zefanja heeft inmiddels ruime ervaring opgedaan in het ontleden van paarden en vertelt in de podcast over de grote hoeveelheid aan schade die ze hebben gevonden bij sportpaarden die op hoog niveau hebben moeten presteren. Hierbij moet je denken een kissing spine, slijtage en artrose aan nekwervels en problemen bij het hoofd en de overgang naar de hals. Maar het meest opvallende dat ze ontdekt hebben is wel de slijtageschade aan het ellebooggewricht bij elk gereden of aangespannen paard.

Een belangrijke rol is volgens mij ook weggelegd voor de dierenartsen. Nevzorov beschrijft paarden met ernstige rugproblemen, deze paarden werden onderzocht omdat ze minder goed presteerden. Ondanks dat er door de artsen ernstige kissing spine geconstateerd werd, werden deze paarden gewoon weer ingezet in de sport op wedstrijd niveau. Dit heb ik ook zelf meegemaakt bij een sportpaard dat naar de kliniek ging vanwege gedragsproblemen. Uit het onderzoek bleek een ernstige vorm van kissing spine. Dit werd mede gedeeld met de opmerking dat hij wel bereden kon worden terwijl op de röntgenfoto’s duidelijk te zien was waar het probleem zat. Toen dacht ik nog dat je het inderdaad met training op kon lossen maar inmiddels kijk ik daar heel anders naar. Noah werd wel afgekeurd, misschien omdat het geen sportpaard is, maar veel andere paarden niet.

Nog regelmatig vraag ik me af hoe het komt dat ik dit alles niet wist want er is zoveel informatie over dit onderwerp te vinden op het internet. Dit toont voor mij aan dat het een beladen onderwerp is binnen de paardensport.

Inmiddels zijn we zeven jaar verder na de diagnose van Noah, onlangs is hij 21 geworden. Zonder de extra belasting van het rijden en door wel veel te blijven bewegen gaat het goed met hem. Tot op de dag van vandaag ben ik blij dat ik niet geluisterd heb naar de verschillende dierenartsen. Blij omdat Noah nog bij ons is. Ook blij om wat ik geleerd heb van hem en de visie die ik heb ontwikkeld tijdens onze weg. Voor mij staat het dan ook vast dat ik nooit meer op een paard ga zitten of het voor een wagen span of op welke onnatuurlijke manier dan ook een paard laat bewegen. Er is zoveel te beleven naast het paard en in vrijheid, iets wat plezier oplevert voor beiden en zonder dat er iemand fysieke schade aan overhoudt.
Voor mij is het niet meer acceptabel dat paarden onvermijdelijk slijtage oplopen voor het plezier van een ander, de ruiter

Bronnen:
Befreie den Pferd, Befreie dich selbst, Maksida Vogt
The horse crucified and risen, Alexander Nevzorov

www.horseinmind.nl/anatomische-afwijkingen-ins-outs-zefanja-vermeulen/
www.paardenarts.nl/kennisbank/kissing-spines-bij-paarden/

Holmer M. (2005)
Röntgenbefunde an den Dornfortsätzen klinisch rückengesunder Warmblutpferde

Graf von Schweinitz D. (1999)
Thermographic Diagnostics in Equine Back Pain
Veterinary Clinics of North America Equine Practice

Vogt M. (2008)
Körperliche Schäden durch Reiten – Eine Studie von Maksida Vogt