The ponies at the edge of the world
A story of hope and belonging in Shetland
Catherine Munro
Toen Hanna in het voorjaar van 2012 bij ons kwam wonen was het eigenlijk voor mij de eerste keer dat ik echt met een Shetlandpony in aanraking kwam. Ik kende wel de verhalen van de kleine paardjes die altijd op miraculeuze wijze aan de verkeerde kant van de stroomdraden terecht kwamen zonder dat er iets kapot was. Hanna liet mij zien dat schofthoogte niet van belang was om een echt paard te zijn, zij voldeed ook niet aan dit beeld van eigenwijze pony. Al moet ik wel zeggen dat de communicatie soms een beetje aangepast moest worden op de ooghoogte van een paard met een schofthoogte van rond de 100 cm. De liefde voor Shetlandpony’s zat na Hanna zo diep dat ik ervoor koos om na haar overlijden een Shetlanderdame uit een paardenopvang op te halen.
Behalve dat ik de Shetlandpony in mijn hart gesloten heb ben ik ook altijd gefascineerd geweest door het land waar ze oorspronkelijk vandaan komen. Wanneer je van deze noordelijke archipel komt zonder bomen en waar wind en regen vrij spel hebben moet je toch een taaie rakker zijn. Ik was dan ook ontzettend nieuwsgierig naar het boek van Catherine Munro, The ponies at the edge of the world.
Catherine vertelt over haar tijd op Shetland, op het eiland Whalsay om precies te zijn. Ze deed daar veldwerk voor haar proefschrift over de domesticatie van verschillende diersoorten op de Shetlandeilanden.
De pony’s werden in vroegere tijden als lastdier gebruikt om de turf naar de huizen te brengen. In de huidige tijd is dat niet meer het geval maar omdat ze zo met het leven van de mensen op Shetland verweven zijn zijn ze niet meer weg te denken. Het fokken van de pony’s is van generatie op generatie verder gegaan waardoor de kennis en de verhalen zijn blijven bestaan. Dit geldt niet alleen voor de kennis met betrekking tot de shetlandpony’s maar voor het hele leven op Shetland.
Wanneer je op een eiland leeft, regelmatig afgesneden van het vasteland door de harde wind en de onstuimige zee leer je noodzakelijkerwijs wat echt samenleven is. Niet alleen met de mensen onderling maar ook met de shetlandpony’s, de schapen en de andere dieren die vaak precies weten wat er bijvoorbeeld met het weer gaat gebeuren en zo een schat aan informatie geven. Zo verzamelt Catherine ook haar informatie door te luisteren naar alle verhalen die haar verteld worden, het observeren van alle dieren en door gewoon deel uit te maken van het normale leven op Shetland.
Wat mij specifiek over de pony’s is bijgebleven door dit boek is dat de fokkers zich ervan bewust zijn hoe belangrijk het voor de pony’s is dat ze een groot deel van het jaar in volledige vrijheid in een kudde kunnen leven. In het voorjaar en zomer worden de kuddes dichter bij huis gebracht om de merries beter in de gaten te kunnen houden wanneer de veulens komen. En in de zomermaanden worden de jonge pony’s voorbereid op hun contact met de mensen voor de nodige verzorging en later de eventuele verkoop maar daarna worden ze weer los gelaten in een groot gebied en kunnen ze weer volledig hun gang gaan.
De fokkers hechten hier veel waarde aan omdat ze het belangrijk vinden voor de gezondheid van het ras dat ze zich zelfstandig kunnen redden in weer en wind.
Naast alle interessante informatie die het boek bevat over de natuur, de dieren, de mensen en natuurlijk de shetlandpony’s vertelt Catherine ook haar persoonlijke verhaal. Dit alles samen zorgt ervoor dat je meegenomen wordt in het echte leven op Shetland en zo het gevoel krijgt dat je er bij bent geweest. Dit boek is een echte aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in het verleden en het heden van de Shetlandpony’s maar ook wanneer je gewoon meer wil weten over deze fantastische eilanden.