Niet tegenover elkaar maar naast elkaar, samen

Een hele tijd geleden kwam ik de zin tegen: ‘Je bent altijd trainer van je paard, ieder moment dat je er bent.’ Deze zin is in mijn hoofd blijven zitten omdat ik er erg aan twijfel of dit wel zo is. Maar misschien nog wel belangrijker, wil je altijd trainer van je paard zijn? Ik persoonlijk heb eigenlijk een ander doel voor ogen. Ik wil samen met mijn paarden zijn, gelijkwaardig op stap gaan. Maar is dit wel mogelijk? Wij, mensen, zijn ten slotte geen paarden.

Zoals misschien wel bekend is heb ik een opleiding gedaan tot trainer en instructeur klassieke rijkunst. Samen met Noah heb ik mij hier vier jaar intensief mee bezig gehouden. Bijna elke dag deden we een gymnastiserende training, dit wisselden we dan af met een duurtraining in het bos. Wat ik na deze jaren ervoer was dat de emotionele afstand tussen ons groter werd. Dit is misschien als professionele trainer bij ‘vreemde’ paarden wel wenselijk. De uitdrukking ‘vreemde ogen dwingen’ bestaat niet voor niets. Maar de hechte band die ik met Noah had verslechterde juist door alle training. Er was vaker miscommunicatie, ergernis en frustratie van beide kanten. Achteraf gezien had ik het gevoel dat Noah niet begreep waarom alles ineens anders moest. Wij hadden ten slotte onze eigen afspraken, we hadden ook al zoveel samen meegemaakt. Nadat ik besloten had om de jas van trainer/instructeur aan de wilgen te hangen veranderde alles weer langzaam tussen ons. Noah heeft wel wat deuken opgelopen en zodra ik per ongeluk in die rol van trainer schiet klapt hij weer dicht, nog steeds na al die jaren.

In november 2021 kwam Molly op ons pad. Een zes jaar oude shetlandpony dame en nog zo groen als gras. Ze leek zo uit de wei te komen en contact met mensen was ze niet gewend. Ach ja dacht ik dat is toch geen probleem?! Ik had al vaker met jonge paarden gewerkt en met de nodige training zou het allemaal wel goed komen. Eenmaal thuis en in onze minikudde leek ze zich al snel op haar gemak te voelen bij Noah, contact met mensen vond ze interessant maar dan in de eerste instantie wel op afstand. Ik ging aan de slag maar een aantal dagen ‘stoeien’ werkte voor mijn gevoel averechts en ik besloot dat ik het echt niet meer wilde op deze manier. Deze traditionele weg van paarden dingen aanleren (ook volgens de ‘natural horsemanship’ principes) wilde ik niet meer in gaan. Ik wilde dat Molly mij zou vertrouwen en dat ze het net zo fijn zou vinden om bij mij te zijn als bij Noah. Ik denk dat wanneer paarden hun mens vertrouwen er nog weinig te trainen valt.

Vertrouwen opbouwen tussen twee individuen die een verschillende taal spreken kan lastig zijn. Zo begreep Molly niet dat wanneer je het halster met touw om kreeg, dat je dan als pony mee moet lopen. In de eerste instantie, als trainer, dreef ik haar van achter op zodat wanneer ze naar voren zou gaan ze beloond zou worden met iets lekkers. Molly raakte daarvan overstuur en ik had in een paar minuten een onhandelbare en vooral angstige pony aan een touwtje. Het moest anders en waarom zou Noah niet gewoon kunnen laten zien wat er verwacht werd? Ik deed Noah het halster om met touw en Molly die nieuwsgierig kwam kijken ook. Toen nam ik ze samen mee en Molly liep achter Noah aan alsof ze nooit anders gedaan had. Al die stress van het zogenaamd trainen was dus voor niets.

Later moest ik ook ineens denken aan één van de boeken van Henry Blake die ik jaren geleden gelezen had. In het boek ‘Meeleven met paarden’ beschrijft hij hoe je volwassen paarden nieuwe gedragspatronen aan kan leren maar ook hoe hij jonge paarden opleidt. Hij beschrijft nauwkeurig hoe hij een jonge merrie stap, draf en galop onder het zadel aanleert door middel van een oudere ruin die alles voordoet.
Zoals misschien bekend is ben ik geen voorstander meer van paardrijden maar zijn idee om een jong paard op deze manier wegwijs te maken in de wereld met mensen is een fantastisch idee. Onbewust heb ik het met Molly dus ook zo gedaan met als resultaat dat ze in een recordtempo zelfs los met ons mee kan wandelen.
Dit geeft een mooie basis om verder te werken aan het vertrouwen van haar in mij want dat is nog wel nodig om bijvoorbeeld haar hoeven te kunnen bekappen.

Sinds we verhuisd zijn krijgen Noah en Molly regelmatig bezoek van Do Groen en haar merries. Over het draad heen hebben Noah en Molly inmiddels al aardig kennis gemaakt met merrie Mien. Do wil ook graag wandelen met haar jonge merries maar een jonge dame alleen opstap kan soms best wat spanning opleveren. Het is bij Mien zo dat ze blijft staan als ze onzeker raakt maar door goede ondersteuning van Do kan ze toch al een stuk weg van huis, weg van haar kudde. Natuurlijk zou het leuk zijn om een keer naar het bos te gaan maar in haar eentje vindt Mien dat nog wat te spannend. Dus dan is het natuurlijk een idee om met volleerde bospaarden op stap te gaan. En zo hebben we het gedaan, met Noah, Molly en Mien samen naar het bos. Ook al hebben ze nooit een echte kudde gevormd, toch gaven Noah en Molly Mien zoveel steun dat ze hele stukken voorop gelopen heeft in het bos.

Tijdens de dagelijkse verzorging en omgang met je paard(en) bouw je aan een relatie. Door samen op stap te gaan en ervaringen op te doen ontstaat er een vertrouwensband. Soms kan het lastig zijn om een begin hiermee te maken en dan kan een ervaren paard een grote hulp zijn. Of juist om een stap verder te komen wanneer je als eigenaar tegen een grens aanloopt.
Voor mij was het met Molly wel duidelijk dat mensentaal en paardentaal ontzettend ver uit elkaar liggen en dat wij als mens er alles aan moeten doen om te zorgen dat we verstaanbaar zijn. Bij de methodes die ik tot nu toe heb leren kennen zat niet datgene waar ik naar opzoek ben. Voor mij is de sleutel toch echt het vertrouwen waar aan gebouwd moet worden in de dagelijkse omgang met je paard. Dit is iets wat ik niet als trainen zie maar iets wat vanzelf moet groeien. Voor activiteiten die minder dagelijks voorkomen zoals bijvoorbeeld het bekappen van de hoeven zal ik opzoek gaan naar een methode die beter bij ons aansluit.
Volgens mij is het heel goed mogelijk om altijd als partner samen te zijn en hoef je helemaal niet elk moment een trainer te zijn van je paard.