Een voerplek voor ruwvoer
Hoe mijn ideale voerplek eruit ziet
De basis van de voeding van onze paarden is ruwvoer, dit kan op verschillende manieren aangeboden worden. Omdat de paarden hier dan veel staan is dit een belangrijke plaats.
Het lijkt zo eenvoudig, je zet een baal hooi neer of je hangt een net gevuld met hooi op en klaar. Helaas werkt het niet helemaal zo want er komt iets meer bij kijken. Zodra het gaat regenen ontstaat er modder op deze plaatsen en in sommige winters blijft dit maanden achtereen zo.
Er zijn de laatste jaren verschillende stromingen in het huisvesten van paarden ontstaan en daarbij ook verschillende manieren van ruwvoer aanbieden. Ik bespreek verschillende mogelijkheden en mijn visie en ervaringen daarbij.
Droge hoeven ondanks de modder 
Alles weer droog na een natte winter
Metalen hooiruiven waar grote balen hooi in geplaatst kunnen worden, al dan niet met afdak, zie je steeds vaker in weiden verschijnen. Dat dak is natuurlijk ideaal maar dan is het wel belangrijk dat de regen er niet onderdoor slaat. Ik heb hier geen ervaring mee dus ik weet niet of het goed werkt. Je hebt wel een trekker nodig om de hooibaal in de ruif te zetten. Afhankelijk van hoeveel paarden er staan moet de baal om de zoveel tijd aangevuld worden en wanneer dit midden in een regenperiode moet gebeuren kan de trekker diepe sporen achter laten. Een voordeel hier van is dat je niet dagelijks hoeft de sjouwen met hooi. Een ander nadeel van deze ruiven is dat de paarden met hun hoofd tussen stangen door moeten. Ze worden hierdoor gedwongen om in een bepaalde houding te staan en wanneer ze snel weg willen moeten ze eerst hun hoofd terug trekken wat tot problemen kan leiden. Gemak voor de mens maar niet ideaal voor de paarden.
Dit geldt ook voor de voerhekken. Deze worden vaak in een stal gemaakt, vanuit een gangpad kan los hooi gevoerd worden maar ook hier moeten ze met hun hoofd en hals tussen stangen door. Wegkomen bij onrust is lastig en helemaal wanneer er aan de bovenkant een stang loopt is er kans op het stoten van het hoofd wat je zeker serieus moet nemen. Wat zowel voor de ruiven als voor de voerhekken geldt is dat het ook mogelijk is dat een paard hier met zijn been in vast kan komen te zitten met alle gevolgen van dien. Er komt nog bij dat de stal eigenlijk alleen als schuilmogelijkheid moet dienen en daarom is het niet gewenst om deze ook als voederplek te gebruiken. Wanneer er dan bv een paard gaat staan slapen kunnen andere er niet bij wanneer ze willen eten of worden ze weggejaagd wat stress veroorzaakt. Ook in verband met stof ben ik geen voorstander van het binnen voeren van hooi.
Er zijn natuurlijk wel eens situaties dat binnen voeren wenselijk is maar dan is het wel belangrijk om de hoeveelheid ruimte en de kuddedynamiek in de gaten te houden. Afgelopen winter heb ik soms wel een bak in de stal geplaatst omdat de wind het hooi uit de lage bakken (Molly-hoogte) blies. Bij de hoge bak was dat geen probleem. Daarom ben ik bij dit weer toch tijdelijk binnen gaan voeren om veel verspilling van hooi tegen te gaan. De regen vormde overigens geen probleem want nat hooi eten ze gewoon op.
Hoge bak op nieuw gelegde platen 
Paddockplaten na een winter
Tegenwoordig bestaan er ook ruwvoerautomaten met een tijdklok, zo kan er bepaald worden wanneer en hoe lang de paarden eten. In sommige gevallen kan dit zelfs per paard geregeld worden. Een grote hooibaal wordt in het systeem geplaatst en door middel van een schuif wordt er bepaald hoelang het paard mag eten. Dit zijn vaak dure systemen die voor veel particulieren niet binnen bereik zijn. Een handige doe-het-zelfer kan ook zoiets bouwen maar dan nog zijn de kosten hoog voor een systeem dat in mijn ogen onnodig is. Wanneer paarden onbeperkt hooi mogen eten heb je geen tijdklok nodig en bovendien weet je nooit zeker of de paarden in deze tijd eten of kunnen eten. Wanneer ze een sessie overslaan zouden ze te lang zonder ruwvoer staan. In de systemen die per paard geregeld kunnen worden moet je ook nauwkeurig in de gaten houden of elk paard regelmatig het systeem in durft of erin wordt gelaten door zijn kuddegenoten. Deze elektrische systemen zijn ook storingsgevoelig en bij stroomuitval kunnen de paarden niet eten wanneer de schuiven dicht zijn.
Wat zowel voor hooiruiven met dak als voor voederautomaten met dak geldt is dat ze lastiger zijn te integreren in het landschap. Zeker wanneer er voor gekozen wordt om op meerdere plaatsen te voeren vind ik het persoonlijk storende elementen in een landschap wanneer je een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving voor je paarden nastreeft.
Eten uit hooinetten 
Hooibak zonder vaste ondergrond
Over hooinetten heb ik al eens een stuk geschreven, mijn ervaring is dat paarden stress ondervinden bij het eten uit netten vooral wanneer ze fijnmazig zijn. Dus een hooinet over een grote baalhooi in een hooiruif is dubbel stress.
Ik ben groot fan van het maken van meerdere voerplekken op een padensysteem. Dit zorgt voor veel beweging en iedereen vindt altijd een plekje om te eten. Maar ik kies er dan wel voor om bakken zonder afdekroosters of afdeknetten te gebruiken. En dan ook nog het liefst bakken met een onderkant met gaten zodat zand en kleine hooistukjes eruit kunnen vallen en er geen water in blijft staan. Mijn ervaring is dat het knoeien uit een bak zonder net of rooster erg meevalt en niet meer is dan het knoeien bij netten met middelgrote mazen. Ik hark twee keer per dag om de bakken heen, zo voorkom je niet alleen verspilling maar je voorkomt ook dat er een laag hooi komt te liggen waar ze op kunnen mesten en plassen.
Bij het voeren uit bakken bedoel ik kunststofbakken. De afmeting is ongeveer 100 bij 110 cm. In de hoogte kunnen ze variëren. Ik heb er twee van 60 cm hoog, deze zijn ideaal voor shetland ponys met een schoft hoogte van rond de 1 meter. De stevigheid van houten bakken laat te wensen over is mijn ervaring. Kunststofbakken zijn in aanschaf wat duurder maar ze gaan niet gemakkelijk kapot zelfs niet wanneer je een tinker hebt.
Lage bak met gaten 
Enkel bij harde wind binnen voeren
Op welke manier je ook ruwvoer aanbiedt de ondergrond blijft een belangrijk punt. Het is voor de hoeven van groot belang dat de ondergrond schoon en droog gehouden kan worden. Dus bakken en ruiven zomaar neerzetten is geen goed idee omdat modder dan snel zal ontstaan. Wanneer je een oppervlakte ‘verhard’ hebt kan er hier omheen ook weer modder ontstaan maar de tijd dat ze staan te eten staan ze wel droog. Dit probleem had ik vroeger bij het voeren uit netten op een padensysteem en ook bij het voeren uit bakken.
Je kan via internet vaak eenvoudig aan gratis tegels of klinkers komen en wanneer je de voerplekken op eigen grond aanlegt is dit een goed idee. Wanneer je op een gehuurd of gepacht perceel iets wil maken is dit soms lastiger omdat je het vaak weer in oude staat moet opleveren bij vertrek.
Ik heb goede ervaring met paddockplaten. In aanschaf een kostenpost maar wanneer de bodem in de zomer droog is kan je ze gemakkelijk leggen zonder dat je de bodem moet laten voorbereiden door bijvoorbeeld een stratenmaker. Dit is wel aan te raden wanneer je tegels of klinkers legt. Deze blijven het beste liggen op een vlakke aangetrilde zandlaag als ondergrond, zo voorkom je verzakkingen, zeker bij kleiner formaat tegels zoals bijvoorbeeld 30 bij 30 cm of straatklinkers. Paddockplaten zijn eenvoudig te leggen maar ook weer eenvoudig te verwijderen. Het uitkloppen van gebruikte platen vereist wat spierkracht maar daarna wegen ze beduidend minder dan betontegels en straatstenen. Nog een voordeel van paddockplaten vind ik is dat er gewoon gras door kan groeien. Zo vallen ze minder op maar er kan geen modder ontstaan. Vaak worden de paddockplaten gevuld met geel zand. Mijn ervaring is dat dat niet persé nodig is, de gaten vullen zich vanzelf met de grond die de paarden meenemen wanneer ze overheen lopen. Ze zijn ook niet te glad zonder geel zand zeker niet voor paarden zonder ijzers. Mocht je er toch een laag zand in willen doen raad ik aan om deze niet aan te trillen. De paarden lopen het vast maar niet zo vast als met een trilplaat die er juist voor zorgt dat het wegzakken van water niet meer mogelijk is.
Naar mijn idee is de meest veilige en stressvrije manier van hooi voeren het voeren in kunststofbakken op een verharde ondergrond op een padensysteem. De verharding kan bestaan uit tegels, klinkers maar ook uit paddockplaten. Paddockplaten zijn zeker een overweging waard als investering, ze gaan lang mee en je kan ze altijd meenemen bij verhuizing. De verharde ondergrond is makkelijk schoon te houden wat erg belangrijk is voor gezonde hoeven. Het is wat meer werk voor diegene die de paarden verzorgt maar voor de paarden is dit wel het beste.
Zou je hulp willen hebben bij het ontwikkelen van je voerplekken en/of het inrichten van de huisvesting voor je paarden neem dan gerust contact met mij op.
info@marshawijlhuizen.nl