Distels zijn er in vele soorten en maten. Het is een grote familie met leden waar sommigen een hekel aan hebben, de akkerdistel, maar er zijn ook zeer geliefde leden, hierbij moet je denken aan bijvoorbeeld de artisjok. Distels vallen onder de composietenfamilie en in het latijn heten ze dan Compositae of ook Asteraceae. De composietenfamilie is weer onder verdeeld in geslachten. Wat mij is opgevallen tijdens mijn speurtocht naar distels is dat ze ondanks dat ze tot dezelfde familie behoren ze een andere ‘voornaam’ hebben, dit is de geslachtsnaam. Zo heb je de Cirsium, Carduus, Silybum en de Sonchus. Dan is het ook nog zo dat ze allemaal distels worden genoemd maar dat ze er toch weer net even anders uit zien. Zo is bijvoorbeeld de Gewone melkdistel, Sonchus oleraceus, wel een buitenbeentje.

Wat ze wel allemaal gemeen hebben is een prikkelende persoonlijkheid. Al kwam ik ook hier weer iets verrassends tegen. Zo ziet de Kruldistel, Carduus crispus, er bijvoorbeeld heel stekelig uit. Maar een groot verschil met een gelijkende neef is dat de stekels zacht zouden aanvoelen. Ik ben terug gegaan om te voelen en ja! de stekels waren zacht. Degene die misschien wel de kroon spant qua stekels en die allesbehalve zacht is, is de Mariadistel, Silybum marianum. Hoewel menig paardeneigenaar haar net als ikzelf kent van de zaden had ik haar nog nooit gezien als plant. Toen mij gevraagd werd of in interesse had in grote planten van de Mariadistel ben ik dan ook direct gaan kijken. Na wat speurwerk vooraf op internet bleek dat deze grote dame van nature voorkomt in Zuid-Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten vandaar dat ik haar hier nog nooit was tegen gekomen. Voor mij is zij wel de koningin van de distels.

De stekels van alle distel soorten maken voor de paarden niets uit. Het weerhoudt hen er niet van om de planten toch te eten.

De zaden van de Mariadistel zijn zoals gezegd bekend bij veel paardeneigenaren. Ze worden vaak puur gevoerd of vormen een belangrijk ingrediënt in verschillende middelen en preparaten. De stof silymarine zou een positief effect hebben bij chronische leverkwalen en leveronderhoud. Mariadistel is een van de planten die onderzocht is en de werking van deze plant is bewezen. Bestanddelen van Mariadistel werken samen met de lever om de opname van gifstoffen te belemmeren. Mariadistel heeft een anti-oxiderende, anti-inflammatoire en anti-allergische werking. Door het hoge gehalte linolzuur zou Mariadistel de vrouwelijke hormonen weer in balans kunnen brengen.

Tijdens mijn wandelingen met de paarden ben ik dus tal van distels tegen gekomen. Wanneer je ze van dichtbij gaat kijken blijken er ook meer soorten te staan dan je eerst dacht. Na wat speurwerk in kruidenboeken bleef met name steeds de mariadistel terug komen in verband met geneeskrachtige werking andere distels worden niet genoemd. Maar ja zoals je misschien wel weet ben ik van het observeren van mijn paarden. Noah’s voorkeur gaat uit naar bloemknoppen, bloemen en bloemen die in zaad zijn gekomen van alle soorten distels. In één hap bijt hij het bovenste gedeelte van de plant er af. Hanna ziet dat anders en wat dat betreft vullen ze elkaar perfect aan. Zij speurt vanaf het vroege voorjaar naar de eerste rozetten. Later in het jaar gaat haar interesse uit naar blad en stengel. Wat mij bij zowel Noah als Hanna opvalt is dat ze geen onderscheidt maken in soort. Alleen Hanna heeft een nadrukkelijke voorkeur voor de gewone melkdistel terwijl Noah deze laat staan.

Als buitenbeentje heeft de Gewone melkdistel gele bloemen in tegenstelling tot zijn andere familieleden die alle paarse bloemen hebben. Het zijn niet alleen de bloemen die anders zijn maar ook de stengels en bladeren zijn zachter van structuur. Wanneer je deze breekt komt er wit sap uit. In de middeleeuwen werden deze distels al als veevoer gebruikt. Ook van de gewone melkdistel zijn medicinale werkingen bekend. Hier duikt toch weer de lever ondersteunende werking op. Verder zou de plant veel ijzer, calcium, fosfor en Vitamine A, B, C bevatten.

Ondanks dat alleen de mariadistel wetenschappelijk is onderzocht op medicinale werking denk ik dat alle andere geslachten ook zeker een positieve invloed hebben op de gezondheid van de paarden. Het gaat tenslotte om de variatie. Al was het maar omdat de distels zeker een verrijking van het landschap zijn en belangrijk voor onder andere distelvlinders en bijen.

Aanvulling:
Ik moet nog wel een kleine waarschuwing bij de Mariadistel geven. De Mariadistel komt hier niet inheems voor en wordt hier eigenlijk verstrekt voor therapeutische basis. Het is daarom raadzaam om bij het gebruik van mariadistel en dan met name de zaden een therapeut te raadplegen. Wanneer Mariadistel ingezet moet worden op de lever is er vaak meer aan de hand en is voorzichtigheid geboden. Wanneer er een plant op je mesthoop groeit en de paarden eten ervan zal dat niet zo snel een probleem opleveren.

In “Het grazen in het landschap plantenboek – Wat paarden eten” worden verschillende distelsoorten uitgebreid besproken.

Bronnen:
www.natuurlijkpaarden.nl/kruiden-voor-paarden-mariadistel/
www.kruidenmassages.nl/akkerdistel.html
www.yavannah.nl/infoteksten/distels/distels.php
www.wildebloemen.info/distels.php
www.natuur-keuken.nl/eten/gewone-melkdistel-een-alom-groeiende-wilde-plant-waarvan-alles-eetbaar-is/

Het voeren van de door mij besproken planten aan paarden is volledig op eigen risico. Ik beschrijf louter de observaties van mijn eigen paarden en ben geen arts of therapeut. Bij ziektes altijd een arts of kundige therapeut raadplegen.