Urtica dioia en Galinsoga quadriradiata

Grote brandnetel
De brandnetel is misschien wel het meest bekende kruid dat er bestaat. Onder andere vanwege het brandend gevoel dat er kan ontstaan wanneer je het aanraakt zien we de brandnetel liever gaan dan komen. Brandnetels groeien graag in een paardenwei daar waar de paarden vaak mesten wanneer de mest niet regelmatig wordt verwijderd.
Ik kan mij ook goed herinneren toen ik pas een eigen paard had dat we regelmatig die plaatsen in de wei moesten uitmaaien want het was niet netjes en dus moesten ze weg. Tegenwoordig kijk ik daar heel anders naar. Nu haal ik zakken met brandnetels regelmatig op van plekken waarvan ik zeker weet dat ze niet bespoten zijn. Ik pluk ze met dikke handschoenen aan want het prikken is niet prettig. Dit brandend gevoel wordt veroorzaakt door de brandhaartjes die onder andere mierenzuur en histamine bevatten. Ik leg ze gewoon op het looppad bij de paarden en ze kunnen dan zelf bepalen wanneer ze ze eten. De brandnetel voer ik eigenlijk het hele groeiseizoen want wanneer ze afgemaaid of geplukt worden staan er een paar weken later alweer mooie jonge planten. Ik merk bij Noah en Hanna dat ze geen voorkeur hebben voor jonge of oude planten. Wanneer er aan het einde van de winter niet veel eetbaars is te vinden in het bos eet Noah ook graag de verhouten dode stengels. Dit jaar viel mij iets nieuws op. Zowel Noah als Hanna aten aan het einde van augustus verse brandnetels die langs het pad stonden. Ze aten voornamelijk de uitgebloeide toppen van de planten, deze zaten bomvol met zaad. Na wat rondkijken op het internet bleek brandnetelzaad onder de zogenaamde superfoods te vallen. Ze bevatten dezelfde geneeskrachtige werking als de plant alleen meer geconcentreerd. Net als andere zaden bevatten ze veel olie.

Qua inhoudsstoffen is de brandnetel echt heel interessant. Aan vitamines bevat deze plant onder andere bètacaroteen, vitamine C, diverse B vitamines en ook vitamine E en K.
Gezien de grote verscheidenheid aan mineralen die deze plant bevat valt brandnetel voor mij onder de natuurlijke ‘mineralenbrokjes’. Je vindt er onder andere ijzer, silicium, calcium, kaliumzouten, boron, natrium, koper, magnesium, zink, zwavel, mangaan, chroom en zwavel in terug.

Tevens is brandnetel een van de planten die het meeste chlorofyl bevat. Bij chlorofyl wordt vaak gedacht aan chlorella of spirulina maar brandnetel is wat dat betreft een goed alternatief. Chlorofyl, ook wel bladgroen genoemd, is de groene stof in planten en algen die het licht opvangen dat nodig is om fotosynthese te laten plaatsvinden. Chlorofyl zou verzuring van het bloed tegengaan en darmen en lever reinigen.
Brandnetel staat bekend als een bloed- en lymfezuiverend kruid, ook is het ontstekingsremmend en pijnstillend. Daarnaast is het ook nog urinedrijvend en stimuleert het de bloedvorming met name door de mineralen.

View this post on Instagram

A post shared by Marsha Wijlhuizen (@marsha_wijlhuizen)

De brandnetel kan een enthousiaste groeier zijn maar omdat de wortels makkelijk te verwijderen zijn en de paarden ze graag eten zou ik hier geen probleem van maken. Wanneer je de brandnetel een beetje ruimte geeft om te groeien heb je niet alleen een prachtig kruid om aan de paarden te geven maar ook de vlinders zullen je dankbaar zijn. Rupsen van kleine vos, dagpauwoog, atalanta, landkaartje en gehakkelde aurelia leven ervan.

Harig knopkruid
Een paar jaren geleden werden, in de late nazomer, kale plekken in de moestuin van mijn vader overwoekerd door een harig maar vriendelijk ogend plantje. Wanneer je ze plukte of kneusde kwam er een citroenachtige geur vrij. In het Vademecum wilde planten stond het plantje aangeduid als harig knopkruid. In mijn andere kruidenboeken heb ik hem niet terug kunnen vinden maar op internet wordt hij wel benoemd. Dit deed mij besluiten om de paarden het te laten proeven en ze vonden het geweldig!

Harig knopkruid is een 20 tot 40 cm hoog eenjarig plantje. Oorspronkelijk afkomstig uit midden- en zuid-amerika maar is inmiddels in onze omgeving goed ingeburgerd. Het bloeit met kleine geel met witte bloemetjes van juni tot oktober. En zijn voorkeur gaat uit naar voedselrijke kale zandbodems. Als pionier duikt hij hier dan ook als eerste op en vermeerdert zich snel. Dit is echter geen probleem omdat de wortels niet diep gaan en dus makkelijk zijn uit te trekken. Er is ook nog een andere variant, het kaal knopkruid (Galinsoga parviflora) waarvan de eigenschappen eigenlijk gelijk alleen is de ene kaal en de andere zacht behaard.

De paarden aten dan ook gulzig toen ze het dit jaar tegen kwamen. Het is nu voor een periode een vaste stopplaats tijdens onze wandeling. Waar het plantje oorspronkelijk vandaan komt wordt het als groente gegeten. Het bevat eiwit, calcium, magnesium, kalium, zink, ijzer en vitaminen A, diverse B vitamines en ook C. Knopkruid zou bloeddrukverlagend werken en stimuleert de werking van de lever.

View this post on Instagram

A post shared by Marsha Wijlhuizen (@marsha_wijlhuizen)

Ondanks dat harig knopkruid niet in kruidenboeken besproken wordt is het een waardevolle en smakelijke plant voor de paarden.

Groot handboek geneeskrachtige planten Dr. Geert Verhelst
De historia naturalis Marcel de Cleene
The complete herbal handbook for farm and stable Juliette de Baïracli Levy
Vademecum wilde planten Arie Koster

www.vlinderstichting.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/opgepotte-brandnetel-voor-atalanta
www.mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/136839-de-geneeskracht-van-brandnetelzaad.html
www.wikipedia.org/wiki/Grote_brandnetel
www.yoo.rs/knopkruid-met-de-verborgen-vitaminen-1511364040.html
www.mergenmetz.nl/tuin/groentesoorten/knopkruid/
www.hunebednieuwscafe.nl/2018/05/knopkruid-lekker-maar-niet-inheems/

Het voeren van de door mij besproken planten aan paarden is volledig op eigen risico. Ik beschrijf louter de observaties van mijn eigen paarden en ben geen arts of therapeut. Bij ziektes altijd een arts of kundige therapeut raadplegen.