Ode aan Rubus fruticosus, oftewel gewone braam
Aan het einde van de winter als het meeste gras en kruiden op zijn en het nieuwe blad nog niet aan de bomen zit is er weinig te eten voor de paarden in het bos. Toch vinden ze altijd nog wel iets want er is namelijk één struik die zelfs dan nog wat te bieden heeft.
Dat is de Rubus fruticosus beter bekend als de gewone braam. Over het algemeen is het een niet graag geziene struik en vooral door zijn stekels niet populair bij menig weidebezitter.
De dieren, ook paarden, denken hier heel anders over. Vaak wordt er erg gemopperd op de bramen maar mijn ervaring is anders. Toen wij net op onze huidige wei stonden was de wei verwilderd, zoals velen het zouden noemen. Er was een heuvel helemaal begroeid met bramen. Zowel van de heuvel als van de bramen genoten de paarden volop maar helaas zijn de heuvel en de bramen weggehaald.
Braam is een struik die lange sterke uitlopers maakt die bedekt zijn met stekels. Wat betreft de grondsoort is de braam niet kieskeurig want zowel op voedselarme grond als op omgewoelde voedselrijke grond groeit hij graag. Zijn voorkeur gaat wel uit naar zonnige plaatsen.
De struik is zeer waardevol voor vogels en andere kleine dieren die bescherming zoeken tussen de stekelige takken.
Aan het eind van de winter zit er nog heel wat blad aan de struiken. Bramenblad bevat veel ijzer, calcium, fosfor, vitamine A en C en tannine. De tannines hebben een ontstekingsremmende werking met name bij tandvleesontsteking, keelpijn, wonden in de mond en infecties in mond- en keelholte. Verder werkt het vochtafdrijvend en bloedzuiverend. Misschien is het daarom dat de paarden de oude bladeren graag eten om zichzelf te reinigen na de winter. De stengels en zelfs de bladeren zijn bezet met stekels maar dit weerhoudt de paarden er niet van om toch de bladeren en jonge uitlopers te eten. Vanaf april verschijnen er jonge scheuten en bladeren aan de lange stengels en ook deze zijn erg geliefd bij de paarden.
Vanaf mei tot in september komen er bloemen aan de struik. De bloemen worden graag bezocht door verschillende bijensoorten en nachtvlinders.
De vruchten, de bramen, verschijnen aan het einde van de zomer aan de struik zo rond eind augustus begin september. De bramen bevatten veel antioxidanten en vitamine C. Ze worden graag door vogels, muizen, vossen, dassen en zelfs wilde zwijnen gegeten. Maar ook paarden eten ze heel graag. Noah en Hanna hebben zelfs uitgevonden hoe ze zelf kunnen plukken al is een mens die dat voor ze doet ook wel erg handig.
Omdat ik zie dat de paarden het hele jaar rond met tussenpozen interesse hebben in de bramenstruik is dit zeker een struik die ik graag in de buurt heb. Ik ben niet bang dat hij gaat woekeren want Noah en Hanna zorgen er wel voor dat dat niet gebeurt. Mocht je echt problemen hebben met de stekels dan er zijn inmiddels zelfs ook een aantal doornloze bramensoorten gekweekt.
Nieuwsgierig naar nog meer informatie? In “Het grazen in het landschap plantenboek – Wat paarden eten” wordt de gewone braam uitgebreid besproken.
www.wikipedia.org/wiki/Gewone_braam
www.mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/123412-de-geneeskracht-van-braamblad.html
www.kruidenmassages.nl/braam.html
Het voeren van de door mij besproken planten aan paarden is volledig op eigen risico. Ik beschrijf louter de observaties van mijn eigen paarden en ben geen arts of therapeut. Bij ziektes altijd een arts of kundige therapeut raadplegen.