Hét symbool van het voorjaar is toch wel de Paardenbloem. Dan komen er, wanneer de zon in kracht begint toe te nemen, op veel plaatsen de gele bloemen te voorschijn in het gras. Omdat Paardenbloem vroeg bloeit is hij voor de bijen een belangrijke bron van voeding en is het jammer dat ze een niet graag geziene gast is bij mensen die liefhebbers zijn van een strak gazon. Terwijl Paardenbloem er alles aandoet om de bestrijding zo lastig mogelijk te maken want de lange stevige penwortel maakt het lastig om de plant uit het gazon te verwijderen.

Taraxacum officinale. Officinale duidt aan dat de plant geneeskrachtig is. Al in de zevende eeuw gebruikten de Chinezen de paardenbloem als medicijn tegen gal- en leverziekten.
Ook de Arabieren kwamen in de tiende eeuw achter de geneeskrachtige werking ervan en in de Europese kruidenboeken dook hij pas in de dertiende en veertiende eeuw op. Er zijn zoveel soorten paardenbloemen dat ze zijn verdeeld in secties en deze weer onderverdeeld in microsoorten. Maar het meest typische kenmerk van de ‘gewone’ paardenbloem is toch wel de holle steel.

Als kind kwam ik er al achter dat konijnen zowel het blad als de bloemen graag aten. Nu ervaar ik bij mijn paarden dat zij ze ook graag eten, zeker in het voorjaar.
Alle delen van Paardenbloem bevatten veel bitterstof en dit bevindt zich in het kenmerkende witte melksap. Die bitterstoffen zetten de spijsvertering aan tot werken. Er wordt meer maagsap aangemaakt en de lever, één van de grootste reinigende organen van het lichaam, gaat er harder door aan de slag. Dit betekent dus dat de paardenbloem een reinigende werking heeft.
Omdat Paardenbloem een echte voorjaarsplant is en een sterk reinigende werking heeft weet ik niet of het verstandig is om deze in andere jaargetijden in gedroogde vorm in te zetten wanneer deze niet vers beschikbaar is. Wanneer we het over natuurlijke graslanden hebben komt de paardenbloem later in het jaar minder voor omdat het gras dan te hoog wordt. Dit betekent dat de verse vorm dan minder beschikbaar is en naar mijn idee het juiste tijd stip om het lichaam te reinigen voorbij is.

De bloemen bevatten naast vele andere gezonde stoffen ook de vitamines B1, B2, B3, C en de mineralen calcium, seleen, chroom, magnesium, zink, mangaan en zwavel.

Het blad van Paardenbloem heeft een iets andere samenstelling. In het blad zitten vele fytonutriënten en de vitamines A, B1, B2, C, E en betacaroteen, nog wel meer dan in onze gewone wortelen. Qua mineralen bevat het blad ijzer, calcium, magnesium, mangaan, natrium, seleen, silicium, fosfor en koper. De bladeren bevatten in het voorjaar de meeste voedingsstoffen. Later in het seizoen worden de bladeren bitterder wat Hanna er niet van weer houdt om ze dan toch te eten.

De wortel van Paardenbloem bevat eveneens vele goede stoffen. De concentratie van deze stoffen is in de herfst het hoogst omdat de plant ze dan in de lange penwortel opslaat om ze te bewaren in de winter voor het volgende voorjaar. De wortel bevat de vitamines A, B, C en D maar is ook rijk aan mineralen zoals ijzer, kalium en zink. Ook bevat de wortel inuline waarvan de hoeveelheid in de herfst wel meer dan 40% kan zijn.
Inuline wordt vaak in de paardenwereld als een prebiotica gezien. Inuline komt de darmflora ten goede omdat het de groei stimuleert van de goede micro-organismen in de darm. Er zijn verschillende preparaten te koop die inuline bevatten. Deze wordt dan vaak gewonnen uit de wortel van de cichorei (wilde familie van de witlof) maar is dus ook terug te vinden in de wortel van de paardenbloem. Ik had toevallig aan het eind van de winter een paardenbloemplant met wortel en al uit een molshoop getrokken. En ik heb deze aan Noah en Hanna aangeboden maar geen van beide had hier interesse in. Misschien ga ik het in de herfst nog een keer proberen wanneer de voedingswaarden het hoogst zijn. Want ook hier gaat mijn voorkeur uit naar het aanbieden van de verse onbewerkte wortel en niet naar een preparaat.

Paardenbloem is een echte voorbode van de lente en het is prachtig om te zien hoe de bloemen zich ’s avonds sluiten om ’s morgens weer open te gaan om de zon te ontvangen. Na de bloei komen de prachtige zaadbollen te voorschijn die je in één teug weg moet blazen om een wens te mogen doen. De paardenbloemen zijn niet alleen een belangrijke bron van vitamines en mineralen voor onze paarden maar ook een belangrijke bron van voeding voor meer dan 100 soorten wilde bijen. Genoeg redenen dus om deze vrolijke voorjaarsbode niet te bestrijden.

Taraxacum officinale is terug te vinden in “Het grazen in landschap plantenboek – Wat paarden eten”. Meer lezen?!

Bronnen:
www.mergenmetz.nl/tuin/groentesoorten/paardenbloem/
www.mens-en-gezondheid.infonu.nl/natuurgeneeswijze/108664-de-geneeskracht-van-paardenbloem.html
www.natuurdietisten.nl/paardenbloem-gezond-onkruid/

Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, Geert Verhelst

Het voeren van de door mij besproken planten aan paarden is volledig op eigen risico. Ik beschrijf louter de observaties van mijn eigen paarden en ben geen arts of therapeut. Bij ziektes altijd een arts of kundige therapeut raadplegen.