Het is bijna weer zover. Het voorjaar komt eraan en dat betekent voor veel paardeneigenaren stress als de paarden weer voor het eerst de wei opgaan en dus aangeweid moeten worden. Allerlei gevaren loeren om de hoek, van koliek, jeuk tot hoefbevangenheid. Ik heb  jaren stress gehad over gras en hoe daar mee om te gaan omdat Shetland pony Hanneke steeds weer jeuk kreeg en hoefbevangen raakte. Eerst nog een periode geprobeerd met een graasmasker maar ook dit eindigde zelfs met jeuk en hoefbevangenheid. De hoefbevangenheid zou komen door het fructaan in het gras wordt vaak beweerd. Totdat ze zelfs hoefbevangen werd van alleen maar een hooidieet. Voor mij klopte dit niet. Paarden horen toch gras te eten? Wat mij opviel na 2 jaar bijna volledig op hooirantsoen is dat Hanneke cushing ontwikkelde. Dit kan natuurlijk toeval zijn maar zou het ook met een te kort aan voedingsstoffen te maken kunnen hebben? Toen ben ik op onderzoek uitgegaan. Welke stoffen (vitamines) verdwijnen er als gras gedroogd wordt?

Vitamine A is een in vet oplosbare vitamine die verdwijnt uit gras als het gedroogd wordt. Eigenlijk verdwijnt niet vitamine A maar betacaroteen. Betacaroteen wordt in het lichaam omgezet naar vitamine A. Het zou zelfs zo zijn dat hooi ouder dan 6 maanden geen betacaroteen meer bevat. Dus als een paard een hele winter geen weidegang heeft kan er al een tekort ontstaan. Een tekort aan vitamine A kan zeker problemen gegeven. Onder andere verlies van het gezichtsvermogen, problemen met botvernieuwing, hormoonproblemen vooral bij drachtige merries en een verlaagde weerstand. Een overdosering  van vitamine A kan ook voor problemen zorgen. Een overschot aan vitamine A door betacaroteen zal niet zo snel gebeuren omdat het lichaam zelf kan bepalen hoeveel vitamine A het aanmaakt. Maar ga je vitamine A los bijvoeren als een supplement  kan je wel  over doseren. Gevolgen van overdosering kunnen onder andere zijn verzwakte botten, huidproblemen, zwakke spierspanning en problemen bij de dracht. In commercieel paardenvoer kan vitamine A toegevoegd zijn om bij voorbeeld tekorten in de winter op te vangen. Maar hoe goed de opneembaarheid hiervan is omdat normaal gesproken het lichaam betacaroteen omzet in vitamine A vraag ik mij af. Dus vers gras is een goede bron van betacaroteen (vitamine A) maar ook  wortelen zijn een goede bron.

Vitamine E is nog een vitamine die afneemt zodra gras gemaaid is. Ook vitamine E is een vet oplosbare vitamine. Vitamine E is een antioxidant en vangt vrije radicalen zodat schade aan cellen voorkomen kan worden. Vitamine E heeft invloed op de gehele gezondheid en is belangrijk voor de longen en vruchtbaarheid. Vers gras, onbewerkte haver en onbewerkte zaden zijn  een goede bron van natuurlijke vitamine E. Net als betacaroteen neemt  vitamine E snel af bij het drogen en opslaan van gras. Wel is het zo dat paarden een voorraad op kunnen slaan in hun lichaam. Maar een tekort kan zich uiten in verzwakte en/of stijve spieren en een verzwakt immuunsysteem. Ook bij vitamine E zijn er twijfels of de synthetische vorm wel goed opgenomen kan worden. Terwijl je voor overdosering niet snel bang hoeft te zijn.

Naast het feit dat een paard dat op een hooidieet staat tekorten kan oplopen kan het ook stress krijgen. Ze worden namelijk erg begrensd in hun natuurlijke behoeften. Het niet kunnen grazen met het hoofd naar beneden en meegaan met de kudde op de wei kan inwendig veel stress veroorzaken die niet altijd zichtbaar hoeft te zijn voor de eigenaar. Voortdurend onder spanning staan is voor geen enkel paard goed want op een gegeven moment houdt het lichaam het niet meer vol en wordt het paard ziek.

Ik denk daarom ook dat de combinatie van tekorten en stress de oorzaak is dat Hanneke cushing heeft ontwikkeld. Het nagaan van de werking  van verschillende vitamines levert geen duidelijke oorzaak op. Dit zou natuurlijk wel heel makkelijk geweest zijn. Nadat ik in een onderzoek van Dr. Kellon gelezen had  dat fructaan niet de oorzaak van hoefbevangenheid zou zijn heb ik Hanneke weer op het gras gelaten. Elke dag iets langer maar dan niet op een afgegraasde wei. Gras op een afgegraasde wei doet meer slecht voor een paard dan goed omdat het zelf ook onder stress staat. Met weidegang bedoel ik dan ook gras dat niet kortgeleden afgegraasd is. En deze weide bestaat voor mij ook niet alleen uit gras maar ook uit diverse kruiden.  Tot weidegang behoren voor mij ook andere planten zoals struiken en bomen. Het opvallende is dat ze geen jeuk meer heeft gehad en niet meer hoefbevangen is geweest of gevoelig heeft gelopen sinds ik haar alleen op niet kortgeleden afgegraasde weide hebben laten grazen. Ik let niet meer op tijdstippen of de buiten temperatuur en heb de fructaan-app aan de wilgen gehangen. Verder heb ik haar dieet aangepast en aangevuld. Hiervoor verwijs ik naar het boek Artgerechte Pferdefütterung van  Maksida Vogt.

Maar wat mij ook meteen duidelijk werd is dat je voeding niet uit elkaar kan halen, opdelen in losse vitamines en mineralen. Ik ben met een vergrootglas gaan kijken naar vitamine A en E maar deze kun je ook niet los zien van bijvoorbeeld vitamine D en selenium. En ijzer speelt ook een grote rol in de opneembaarheid. Het is allemaal zo complex. Wat voor mij wel weer glashelder werd is dat je zo min mogelijk bewerkt voedsel moet voeren omdat het onmogelijk is om de individuele behoeften  van een paard te berekenen. Dus het beste zou naar mijn mening zijn een onbewerkt gevarieerd dieet waarin het paard zelf kan kiezen wat het wel en niet nodig heeft en daarbij zorgen voor zo min mogelijk stress.

Bronnen:
Artgerechte Pferdefütterung, Maksida Vogt
Feed Your Horse Like A Horse, Juliet M. Getty
Natural horse care, Pat Coleby
https://drkhorsesense.wordpress.com/2015/06/22/its-time-to-put-the-fructan-theory-to-rest/

• 

• 

•