Onlangs kwam ik een podcast van een zogenaamde onafhankelijke voedingsdeskundige tegen op Facebook. Zoals vele anderen verdiep ik mij in voeding voor paarden. Het gevolg is wel dat de voedingsdeskundigen als paddenstoelen uit de grond schieten en dan wordt het ook wel weer lastig om het kaf van het koren te scheiden.
De uitspraken die deze dame in haar podcast deed deden mij zo vreemd aan dat ik het fenomeen voedingsdeskundige nu eens nader wilde bekijken. Zoals misschien bekend is heb ik het uitgangspunt dat paarden zelf het beste weten wat ze moeten eten, ook als het om gedomesticeerde paarden gaat. Er is voor mij maar een deskundige en dat is het paard zelf. Een paard weet wat het eet.

Het eerste wat ik tegenkom bij deze deskundigen zijn de voedingsadviezen van voedingsfabrikanten. De fabrikant zorgt er natuurlijk voor dat als je opzoek gaat naar voedingsadvies je deze als eerste tegen komt. Ik heb een online advies aangevraagd bij de bekende roze paardenbrokkenfabrikant. Daar kwam uit dat ik mijn paard veel te veel hooi voer. Hun advies was hooi te minderen en het dieet aan te vullen met een zak voer van hen, ik had dan wel de keuze uit drie soorten. Hoeveel waarde kun je hechten aan zulk advies? Door bij het advies aan te geven of het bijvoorbeeld zomer of winter is en de lengte van het gras weet je naar mijn mening vervolgens nog niets over de voedingswaarde daarvan. Wil je hier werkelijk iets zinnigs over kunnen zeggen dan moet het hooi/gras geanalyseerd worden in een laboratorium dan weet je wat de voedingswaarde is. Hier kom ik later nog op terug. Dus aan een advies gebaseerd op zulke parameters en door iemand die graag zakken voer verkoopt heb je denk ik niet veel.

Ga je opzoek naar een onafhankelijke voedingsdeskundige dan kom je bij mensen terecht die je ofwel helemaal geen voedingsproducten verkopen of juist van meerdere merken. Belangrijk bij deze groep is hoe zij aan de informatie komen die zij verstrekken. Wat is hun achtergrond en waar hebben zij zelf bijvoorbeeld een opleiding gevolgd? Soms is dit niet duidelijk terug te vinden en hebben ze (net als ik) via het internet en cursussen veel kennis vergaard. Dit is op zich prima maar ben je dan een voedingsdeskundige die consulten kan geven? Echt onafhankelijk ben je naar mijn idee pas als je zelf geen voeding verkoopt.

Een ander type voedingsdeskundige is de wetenschappelijke, deze slaat echt aan het rekenen. Je wordt om de oren geslagen met tabellen, referentiewaarden en rekenvoorbeelden. Maar ook hier wordt er op gehamerd dat elk paard anders is. Dit is natuurlijk waar maar is dan ieder paard wel in een rekenvoorbeeld te vangen? En met welke intervallen moeten de berekeningen weer opnieuw gedaan gelet op de veranderingen die snel kunnen optreden. En de vraag die mij dan ook vaak bezig houdt is berekenen deze mensen hun eigen rantsoen eigenlijk ook?

Tijdens mijn speurtocht op internet kom ik ook bij een dierarts die een voedingsdeskundige is uit. In de eerste instantie dacht ik nou dat is mooi! Als iemand het zou moeten weten dan is het een dierenarts die gespecialiseerd is in paardenvoeding. Maar al snel zit ik vol verbazing te lezen dat er geadviseerd wordt om naar periodes van niet langer dan 6 tot 8 uur zonder aanvoer van eten te streven. Een dierenarts weet toch dat een paard non-stop maagzuur aanmaakt dus nog geen uur zonder ruwvoer zou moeten staan? Dit is slechts een van de voorbeelden waarover ik mij verbaasde. Dus ook hier is oplettendheid geboden.

Als je echt wil weten wat er in je hooi zit dan kan je een ruwvoeranalyse laten doen in een laboratorium. Er wordt dan bepaald wat de voedingswaarden zijn in het ruwvoer. Hierbij moet je denken aan energievoorziening, eiwitvoorziening, suikergehalte, structuur en vitaminen en mineralen. Dit is op zich erg interessant maar je moet wel bedenken dat het één pluk hooi is van een partij. Wanneer je niet zeker weet of al je hooi van hetzelfde perceel/gebied komt of het komt zelfs van verschillende partijen of leveranciers dan weet ik niet of je veel aan deze informatie hebt. Heb je hooi van je eigen grond is het heel erg interessant om te weten wat de waardes zijn. Dan kan je bijsturen door de grond te verbeteren en zo hoef je je paard zo min mogelijk bij te voeren.
Er worden ook nog andere soort metingen gedaan. Hierbij moet je denken aan bijvoorbeeld een biotensor. Meningen over de werking hiervan zijn verdeeld. Bij mijn paarden heb ik er geen ervaring mee maar ik heb wel situaties gezien waar het resultaat van de meting niet klopte met wat het paard zelf aangaf. Met grote gevolgen voor het paard.
Wat ook vaak als richtlijn wordt genomen is een bloedonderzoek. Maar bedenk wel dat de referentiewaarden van de uitslag per laboratorium kunnen verschillen. Dus je paard kan bij het ene laboratorium een tekort van iets hebben en bij een andere niet. Het is ook van belang hoe deze referentiewaarden tot stand zijn gekomen. Deze komt tot stand als 95% van de onderzochte, gezonde paarden binnen de referentiegrenzen blijft. Maar welk ras hebben ze hiervoor gebruikt, wat kregen deze paarden te eten, hoe werden deze paarden gehouden, wat was precies de leeftijd en waren ze wel écht gezond? Als je bijvoorbeeld enkele vitaminen of mineralen gaat bijvoeren na aanleiding van een bloedonderzoek dan moet je goed opletten dat je niet gaat overdoseren. Je moet dan naderhand weer een onderzoek doen om te kijken of het tekort is aangevuld.

De meest voedingsdeskundigen slaan dus aan het rekenen. Ze hebben tabellen en grenswaarden. In theorie zou dit best kunnen kloppen. Maar zoals ze zelf vaak zeggen elk paard is anders. We hebben dan ook met vele variabelen te maken. Denk hierbij alleen al aan het weer en de seizoenen en welk invloed die hebben op het gras. Het is natuurlijk zo dat veel paarden zeer onnatuurlijk gehouden en gebruikt worden en dit maakt het voor de paarden lastig om contact te houden met hun oorsprong. Dit klopt ook wel want schrikbarend veel paarden zijn ziek en wanneer een paard ziek is wordt er al snel een voedingsdeskundige bijgehaald om de problemen op te lossen met bijvoorbeeld een speciale brok. Helaas is er geen quick fix, misschien worden symptomen tijdelijk onderdrukt maar vroeg of laat komt het probleem terug en vaak nog erger. Helaas heb ik hier ervaring mee.

Wat er ook vaak gezegd wordt is dat de huidige weiden niet geschikt zijn voor paarden. Dat is denk ik ook waar. Vaak grazen teveel paarden op een te kleine oppervlakte waardoor er uiteindelijk alleen nog grassoorten overblijven die intensieve begrazing aankunnen. Maar ook hier lost een uitgemeten en uitgerekend voedingsadvies niets op. Naar mijn idee is er geen kunstmatige vervanging die het ontbreken van natuurlijke voeding kan oplossen.

Waarom niet op het paard vertrouwen?

Ik heb heel veel verschillende websites bekeken. Wat mij opgevallen is dat eigenlijk alle voedingsdeskundigen de kennis en het instinct van het paard buiten beschouwing laten.
Er wordt vanuit gegaan dat paarden niet of niet meer in staat zijn om zelf keuzes te maken. De redenen die hiervoor worden aangedragen zijn zeer divers. De ene claimt dat paarden te ver zijn doorgefokt zodat ze geen instincten meer hebben om te kunnen bepalen wat ze nodig hebben. Terwijl bijvoorbeeld het instinct om te vluchten en zich voort te planten toch nog wel degelijk aanwezig zijn. Ik kwam slechts één voedingsdeskundige tegen, een orthomoleculaire voedingsadviseur, die vanuit de oorsprong van het paard kijkt. Hier wordt er vanuit gegaan dat paarden in de vrije natuur hun eigen “behandelde arts” zijn. Dat ze door de diversiteit aan planten zichzelf in balans houden en dat het lichaam het beste met de oorspronkelijke stoffen uit planten om kan gaan. Er wordt dus gewerkt met zoveel mogelijk natuurlijke onbewerkte stoffen.
Ik denk er precies zo over. Mijn vuistregel is dat alles zo onbewerkt en natuurlijk mogelijk moet zijn. Mocht het gras in je wei niet geschikt zijn ga dan samen met je paard opzoek naar gras, kruiden en andere planten buiten je wei die wel goed zijn.

Ondanks dat er gemopperd wordt op de vele selfmade experten denk ik wel dat dit een groot deel van de oplossing is. Er is veel goede informatie op internet en in boeken te vinden.

Maar het aller belangrijkste blijft: je paard is de echte deskundige.
Een paard weet wat het eet.