Daucus carota en Beta vulgaris subsp. vulgaris var. ruba

Zoals je misschien wel op mijn website hebt gelezen, op de pagina voeding, ben ik een voorstander van het geven van groenten aan paarden. Soms wordt dit als vreemd ervaren omdat ik mijn paarden zo natuurlijk mogelijk probeer te voeden. Een paard komt in het wild nou niet zo vaak een veld met wortelen, broccoli of bloemkolen tegen. Dit is zeker waar maar het is ook waar dat paarden die in het wild leven meer variatie in hun dieet hebben dan paarden die gedomesticeerd leven zelfs als deze paarden dagelijks een periode vrij kunnen grazen. Daarom probeer ik op allerlei manieren een zo groot mogelijke verscheidenheid aan voeding aan te bieden in een natuurlijk vorm. Naast grassen, kruiden, takken dus ook fruit en groenten.

Wortelen
Een van de meest bekende gevoerde groenten aan paarden is misschien wel de wortel. Iedereen kent de 20 kg zaken met wortelen wel die in het najaar bij de fouragehandelaren verschijnen. Ik zelf ben geen voorstander van dit soort bulkvoer omdat deze zakken uit de conventionele landbouw komen waar veel kunstmest wordt gebruikt en de wortelen een verhoogd nitraatgehalte kunnen bevatten. Dit kan tot stofwisselingsproblemen lijden. Bovendien is voor twee paarden zo’n zak te groot en gaan de wortelen schimmelen omdat ik één, hooguit twee wortelen per dag per paard voer. Een zak biologische wortelen van 1 kg gaan in een week op in de winter bij Noah en Molly.

Wortelen worden vaak als traktatie gezien voor paarden maar er zit veel meer in dan alleen de suiker waar meestal over wordt gesproken. Bovendien bevatten wortelen ongeveer 5% suiker en wanneer je dat vergelijkt met de 10% suiker die hooi gemiddeld bevat dan valt dat eigenlijk erg mee.

Wortelen bevatten onder andere calcium, fosfor en kalium. Maar ook kleine hoeveelheden magnesium, ijzer, koper, jodium en zink. Naast de mineralen bevatten wortels ook nog vitamines zoals bèta-caroteen, diverse B vitamines en vitamine C, E en K.

Bèta-caroteen is misschien wel de meest belangrijke reden om wortelen te voeren aan je paard. Bèta-caroteen wordt in de darmen omgezet in vitamine A en opgeslagen in de lever. Bèta-caroteen ondersteunt de weerstand, is goed voor het zicht, houdt de huid gezond en ondersteunt de slijmvliezen.
Bèta-caroteen verdwijnt snel uit gras wanneer het gehooid wordt en gras is de belangrijkste bron. Daarom is het zeker raadzaam om dit in de winter op een andere manier aan te vullen wanneer paarden weinig vers gras krijgen.

Niet alleen de wortel, het ondergrondse deel, van de plant (Daucus carota) is voor paarden eetbaar maar het loof mogen ze ook eten. Je kan ook wortelen in je weide zaaien, ze zitten ook vaak in kruidenmengsels voor de wei. Ook kan er bij goed weidebeheer en de juiste omstandigheden wilde peen groeien, dit is dezelfde plant als de oranje wortels die wij kennen. Het loof bevat onder andere calcium, fosfor, magnesium, zink, koper en ijzer.

Rode bieten
Bij bieten wordt er vaak gedacht een bietenpulp. Al zijn rode bieten (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. ruba), voederbieten (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. crassa) en suikerbieten (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. altissima) wel familie van elkaar toch hebben ze verschillen qua inhoudsstoffen. Suikerbieten moeten voor de suikerproductie minimaal 17% suiker bevatten, in voederbieten is het suikergehalte ongeveer 6%, dit is ongeveer dezelfde hoeveelheid suiker die bietenpulp bevat. Bietenpulp is het afvalproduct van de suikerproductie. Omdat dit dus een sterk bewerkt restproduct is voer ik het liever niet aan mijn paarden, voederbieten daarentegen juist wel. Deze zijn helaas moeilijk te verkrijgen maar zelf kweken in een moestuin is goed te doen en de paarden zijn er dol op. Dit geldt trouwens ook voor rode bieten. Ook deze zijn makkelijk te kweken in een moestuin maar ze worden ook vaak onverpakt biologisch aangeboden in de supermarkt voor een lage prijs.

Rode bieten bevatten ook bèta-caroteen, B-vitamines, vitamine C en foliumzuur. Het levert ook de mineralen jodium, calcium, kalium, magnesium, natrium, fosfor en ijzer. Het ijzer wordt door de vitamine C weer goed opgenomen en gebruikt. De combinatie van vitamine C, foliumzuur en ijzer ondersteunen tezamen de bloedvorming. De B vitamines hebben een gunstig effect op huidaandoeningen, dit heeft ook te maken met de bloedzuiverende werking van bieten. De rode biet kan er net als bij mensen bij paarden voor zorgen dat de urine rood verkleurd. Dit komt door de stof betanine. een antioxidant die zonder problemen uitgeplast wordt. Net als wortels voer ik er één of twee per dag per paard en alleen in de winter om het aanbod aan voedingsstoffen te vergroten.

Tegenwoordig is het ook mogelijk om wortelen en bieten gedroogd te kopen en ze zo het hele jaar rond op een eenvoudige manier te voeren. Ik ben hier geen voorstander van omdat de wortelen en bieten bewerkt zijn om ze langer houdbaar te maken.
Het feit dat er tegenwoordig van diverse merken zogenaamd mineraalvoer bestaat met gedroogde wortelen en bieten bevestigt mijn idee dat ze bijdragen aan gevarieerde voeding maar dan gaat mijn voorkeur wel uit naar de verse vorm.

Wat ik voor alle soorten groenten aanraad is om ze heel te geven. Niet klein snijden maar hele wortels, bieten of broccolistronken geven, eventueel in een emmer zodat ze zelf kunnen bekijken hoe ze het op zullen eten. Fijne, klein gesneden harde stukjes groenten kunnen namelijk tot slokdarmverstopping lijden.

Bronnen:
www.dr-susanne-weyrauch.de/gesundheit/naehrstoffe/s-carotin-und-vitamin-a
www.dier-en-natuur.infonu.nl/dieren/119510-paarden-en-vitamine-a-tekort.html
www.feedipedia.org
www.olewo.nl
www.fdc.nal.usda.gov/
www.thelaminitissite.org/articles/who-said-stop-the-carrots?www.wikipedia.org/wiki/Rode_biet
www.deganius.de/pferd-ergaenzungsfutter-futtermittel/vitaminspende-d_45c.html
www.ehorses.com/magazine/beetroot-superfood-for-horses/

Groot handboek geneeskrachtige planten Dr. Geert Verhelst
Kräuter für Pferde Claudia Liath

Het voeren van de door mij besproken planten aan paarden is volledig op eigen risico. Ik beschrijf louter de observaties van mijn eigen paarden en ben geen arts of therapeut. Bij ziektes altijd een arts of kundige therapeut raadplegen.