Paarden in de wei

Steeds vaker zie ik berichten op sociale media voorbij komen dat paarden niet meer op de wei mogen grazen. Soms alleen bepaalde momenten van de dag, soms vanaf een bepaalde maand, soms alleen bij een bepaalde hoogte van het gras maar steeds vaker ook helemaal niet. Wat mij daar verder bij opvalt zijn de reacties waarin dit tegenwoordig als heel normaal wordt gezien. Ook ik deelde deze mening jaren geleden maar inmiddels heb ik met mijn paarden een andere ervaring opgedaan.

Tijdens gesprekken met oudere mensen, die zelf ooit lang geleden werkpaarden hadden, blijkt dat ze niet snappen waarom een paard tegenwoordig niet meer in de wei zou mogen. Vroeger liepen hun paarden altijd in de wei als ze niet aan het werk waren. En hun reactie is dan ook: ‘Een paard hoort in de wei, waarom zou dat niet kunnen??’ Nu zeg ik niet dat vroeger alles beter was voor de paarden maar ook in herinner mij de tijd dat paarden en pony’s gewoon in de wei liepen en dat zonder problemen.

Padensysteem en bewegingsruimte
Gelukkig voor de paarden is er een verandering gaande in de manier van huisvesten. Steeds meer paarden worden niet meer het grootste deel van de dag in stallen gehouden. Er worden in en rond de wei paden aangelegd die voor meer vrijheid en beweging zorgen en met een schuilstal kunnen de paarden ook zelf beslissen wanneer ze naar binnen willen.
Maar met de opkomst van dit padensysteem is er volgens mij ook het idee ontstaan dat paarden helemaal niet meer op de wei zouden mogen of kunnen. Het padensysteem is een fantastisch idee om de paarden meer bewegingsruimte te geven en tegelijkertijd de wei wat te ontlasten. Gelukkig is dit een goede ontwikkeling geweest om paarden uit de stal te krijgen. Zeker in de winter kan een padensysteem een uitkomst bieden om in natte periodes te voorkomen dat de wei kapot gelopen wordt. Daarnaast kan je op deze manier ook voorkomen dat de wei te kort wordt afgegraasd en hierdoor een lange herstelperiode nodig heeft.
Helaas heeft het padensysteem er ook toe geleid dat we steeds meer paarden op een steeds kleinere oppervlakte zijn gaan houden. Op zich goed dat we toch proberen om de paarden zoveel mogelijk te laten bewegen maar de belasting voor het grondstuk wordt zo hoog dat er een ongezonde omgeving ontstaat.

8000m2 krap voor drie paarden
Noah en Molly leven met hun vriendin Lida op 8000m2 en dit vind ik persoonlijk al krap. Wij hebben ook een padensysteem maar ze gaan elke dag ook een aantal uren de wei op. Het aantal uren hangt een beetje af van het weer. De hoeveelheid regen bepaalt hoe snel het gras weer nagroeit want het doel is om ze het hele jaar rond dagelijks weidegang te bieden. Er zijn pensionstallen waar 10 paarden op zo’n zelfde stuk leven en dan ook nog zonder enige toegang tot een wei. Als paardeneigenaar moet je hier echt goed over nadenken of dit wel juist is voor dieren die van oorsprong op onmetelijke vlaktes leven.

Zo lijkt een bijkomend effect van het padensysteem soms het idee dat paarden helemaal geen gras meer mogen eten omdat ze er ziek van zouden worden. In deze gevallen zijn de paden een soort zandbanen tot onder de draad waarin geen grasspriet te bekennen is. Of ze worden regelmatig gesleept of gefreesd met het resultaat dat ze in natte periodes bijna niet begaanbaar zijn, zowel niet voor de paarden als met de kruiwagen om te mesten.

Planteneters
Paarden zijn planteneters, zij voeden zich met meer dan alleen gras. Dit is ook wat ik zie wanneer ik met mijn paarden onderweg ben in het bos. Maar ik zie ook dat ze toch wel 80% of misschien wel 90% van de tijd met hun hoofd naar beneden lopen dus het aanbieden van takken van struiken en bomen is mooi en zeker zinvol voor de paarden maar grazen blijft toch wel hetgeen wat ze van nature het grootste deel van de tijd doen.

Huispaarden versus ‘wilde’ vrij levende paarden
Wat is er dan veranderd waardoor een paard niet meer tegen gras zou kunnen? Terwijl hun behoeften volgens mij niet veranderd zijn, te beginnen met het welbekende hapje-stapje. De anatomie van onze huispaarden is nog altijd dezelfde als die van ‘wilde’ vrij levende paarden. Bovendien hoort het hoofd van een paard immers naar beneden te hangen om de kiezen optimaal hun werk te laten doen tijdens het eten. Ook de spijsvertering is nog altijd ingesteld op het verteren van vezels van planten en dus ook grassen. Bovendien zijn verse grassen en andere planten de belangrijkste bron van voedingsstoffen voor paarden.

Een groot verschil met ‘wilde’ vrij levende paarden is de vrije beweging die onze huispaarden veel minder hebben, ook veel minder nog dan de de werkpaarden van toen. Zowel de paarden die recreatief gereden worden als de sportpaarden hebben te weinig beweging en als ze deze wel hebben is dit een piekbelasting, die ook nog eens te lang aanhoudt en hierdoor schade veroorzaakt. Dit bewegingstekort zorgt er niet alleen voor dat er te weinig verbranding plaats vind maar heeft ook negatieve gevolgen voor de hoeven.

Gras zou de oorzaak zijn
Vaak wordt gezegd dat gras de oorzaak is van hoefproblemen en dan met name hoefbevangenheid. Hier heb ik al vaker wat over geschreven en helaas ook ervaring mee opgedaan. Maar ik heb ook ervaring met paarden die geen gras meer kregen en toch hoefbevangen raakten. Dit zie ik om mij heen toch vaak gebeuren ondanks het feit dat alle voeding streng gecontroleerd en afgemeten wordt en er geen weidegang is.

Ik geef toe dat het erg lastig is om er achter te komen waardoor in de huidige tijd zoveel paarden ziek worden. Maar voor mij staat ondanks alles vast dat onze huispaarden op de wei horen en dat een groot deel van de oplossing in het juist bekappen van de hoeven zit en niet in het begrenzen of zelfs het compleet schrappen van gras uit het dieet van onze paarden. Een goed onderhouden natuurlijke wei is wel essentieel, met een grote variatie aan grassen en met wat geluk ook nog andere planten en kruiden. Dus zeker geen overbegraasde wei of een wei met maar een enkele grassoort. Als paardeneigenaar moet je hier geen genoegen mee nemen, het gaat immers over de gezondheid je paard.

Het niet kunnen aannemen van hun natuurlijke houding en het niet uren langzaam onbelast kunnen bewegen om opzoek te gaan naar de variatie aan planten die ze nodig hebben is een sluipend probleem voor onze paarden.

Grazen is het meest natuurlijke gedrag van paarden, wanneer ze dit niet meer mogen, worden ze ernstig begrensd in hun natuurlijke zijn.

In “Het grazen in het landschap plantenboek – Wat paarden eten” worden meer dan 110 planten beschreven die een gevarieerde en natuurlijke voeding voor paarden vormen.

Nog meer lezen?
Paardennatuur, gids voor een paardwaardig leven
https://www.dingemandtp.nl/boeken/
“Artgerechte Pferdefütterung – Anweiden, Hufrehe, Parasiten, Zivilisationskrankheiten” https://www.maksidavogt.com/shop

Het voeren van de door mij besproken planten aan paarden is volledig op eigen risico. Ik beschrijf louter de observaties van mijn eigen paarden en ben geen arts of therapeut. Bij ziektes altijd een arts of kundige therapeut raadplegen.