Is het gezond voor je paard of niet?

Soms duurt het schrijven van een overdenking wat langer maar het is dan wel lastig om het onderwerp actueel te houden. Zo is het met mijn overdenking over voorjaarsgras ook gegaan. Ik vond het lastig om mijn bevindingen juist op te schrijven en inmiddels is het ook niet meer zo relevant omdat de eerste grassen al uitgebloeid zijn. Maar nu dient er zich misschien een vergelijkbare situatie aan: korte weides die bruin en dor zijn door de droogte en warmte gaan weer flink groeien na de regen die gevallen is. Is dit een vergelijkbare situatie? En is dit dan een probleem voor paarden?

Afgelopen voorjaar ging de temperatuur plotseling omhoog na een lange koude periode en in combinatie van de grote hoeveelheid regen die gevallen was ontvouwden alle knoppen zich in een razend tempo. Niet alleen bomen en struiken werden snel groen maar ook het gras schoot de grond uit.

Tegelijkertijd verscheen er op sociale media de ene noodkreet na de andere en werd er met klem afgeraden om de paarden op het gras te zetten. Het ene na het andere paard werd hoefbevangen, de één van de grasrandjes en de ander omdat ie door het draad ging omdat het koste wat kost een beetje vers gras wilde hebben. Wat na een winter, of misschien wel langer, alleen hooi te hebben gegeten ook begrijpelijk is.

Dit alles betekent ook veel frustratie voor de eigenaren die zoveel moeite doen om hun paarden gezond te houden. Vaak wordt het hooi getest en met zorg wordt er een balancer bij gezocht, het hooi wordt afgewogen en in fijnmazige netten aangeboden of zelfs via ingenieuze constructies met tijdschakelaars waardoor de paarden om de zoveel tijd een portie hooi krijgen. Paden worden gesleept of geploegd om maar grasgroei te voorkomen. Het nadeel dat er modder ontstaat bij regen, wat het mesten nog zwaarder maakt, wordt voor lief genomen. En toch, ondanks alle moeite, krijgen de paarden klachten als zomereczeem, gevoelig lopen of zelfs nog erger, hoefbevangenheid.

Inmiddels heb ik al enige jaren goede ervaring met mijn paarden op voorjaarsgras. Ook ik was een gefrustreerde eigenaar die elk voorjaar met mijn handen in het haar zat en ondanks alles hoefbevangen paarden had. Ik moet toegeven dat het een moeilijke puzzel is, zeker met alle informatie die beschikbaar is op het internet en daarom deel ik graag op deze manier mijn ervaring en hoe ik het heb aangepakt.

Langzaam begon ik toch steeds meer naar de wilde paarden te kijken of anders gezegd de vrij levende paarden. Er zijn heel veel paarden die zonder inmenging van de mensen leven, 24/7 gras eten en niet ziek zijn. Wat is daar anders? En wat kunnen wij als eigenaren doen zodat onze paarden gezond worden en blijven?

Vier dingen waarin je als eigenaar verandering aan kunt brengen zijn beweging, bekappen van de hoeven, natuurlijke voeding en reductie van stress.

Vrij levende paarden hebben een natuurlijke slijtage van hun hoeven door het vele bewegen om hun kostje bij elkaar te scharrelen. Daarom is het nodig om onze paarden daarbij te helpen. Een goed ingerichte weide met veel loopstimulans kan al veel doen maar zeer regelmatig en goed bekappen zal ook echt nodig zijn. Om een gezonde functionele hoef te krijgen is bekappen met intervallen van 3 á 4 weken echt nodig om op die manier de vorm te behouden zodat de aanvoer van voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen gegarandeerd blijft.

Naast meer beweging en juist bekapte hoeven ben ik begonnen om ze alleen maar zo onbewerkt mogelijke natuurlijke voeding aan te bieden. Hooi, haver, kruiden, takken van bomen en heesters én dagelijks gras. Voor meer informatie over gras en weidegang verwijs ik graag naar Een geschikte wei. Hierdoor blijven de paarden verbonden met de seizoenen wat naar mijn idee cruciaal is om hoefbevangenheid en andere ziekten te voorkomen. Voor meer informatie ver wijs ik graag naar mijn overdenking bioritme.
Dit is precies het probleem dat je ziet ontstaan bij voorjaarsgras. Uit de hoeveelheid hoefbevangen paarden in het voorjaar kan je opmaken dat er iets gebeurt in het lichaam wat effect heeft op de hoeven na het eten van voorjaarsgras. Het vermoeden dat ik heb is dat een plotselinge verandering in voeding een plotselinge verandering in de darmen te weeg brengt die tot uiting komt in de hoeven. Zelfs wanneer je begint met 10 minuten per dag weidegang kan het al leiden tot hoefbevangenheid. Wanneer je ervoor kiest om je paard niet meer op het gras te laten maar alleen voedt met hooi en een balancer los je het probleem niet op. Je laat het zodanig dat de onderliggende stress niet meteen zichtbaar is in de hoeven maar wanneer deze paarden bijvoorbeeld een paar sprietjes voorjaarsgras eten worden ze wel hoefbevangen. Daarbij verliest gras voedingsstoffen wanneer er hooi van gemaakt wordt en helaas is het naar mijn idee niet mogelijk om dit met een balancer aan te vullen. De opname van mineralen uit planten in de darmen wordt mogelijk gemaakt door secundaire plantenstoffen en deze mis je bij een kunstmatig dieet van hooi en een balancer. Dit leidt tot tekorten terwijl je denkt dat je paard het binnen krijgt via deze brokken. Het is lastig om dit te bewijzen maar het is een feit dat veel paarden toch ziek blijven op zo’n dieet. Denk hierbij niet alleen aan hoefbevangenheid maar ook bijvoorbeeld aan eczeem en allergieën.
Helaas is hooi ook geen natuurlijke voeding voor paarden maar een vaak noodzakelijk alternatief om onze paarden toch genoeg te eten te kunnen geven op de beperkte ruimte die ze hebben.

Gezondheid van de darmen speelt naar mijn idee een grote factor bij ziekten. Hier is niet alleen de voeding belangrijk maar de factor stress mag je ook niet vergeten. Een voorbeeld hiervan is water bij de mest, dit kan voedingsgerelateerd zijn maar chronische stress kan ook een onderliggende oorzaak zijn. Bijvoorbeeld het niet kunnen grazen, wat de natuurlijkste en meeste tijd vullende bezigheid van vrij levende paarden is, kan chronische stress opleveren. Maar ook beperkende maatregelen bij de inname van ruwvoer leveren stress op, bijvoorbeeld het gebruik van hooinetten en eettijdbeperking,

Een andere factor die een verstorend effect heeft op de spijsvertering is het rijden. De gangen draf en galop worden door wilde paarden eigenlijk alleen gebruikt in geval van nood. Bij een vlucht wordt op dat moment bloed onttrokken aan de darmen omdat onder andere het hart, de longen en de spieren het op dat moment harder nodig hebben, de spijsvertering moet dan maar heel even wachten. Een vlucht duurt meestal ook geen uur, die een gemiddelde training of bosrit wel duurt. Door de verminderde doorbloeding wordt de optimale werking van de darmen verstoord wat ook invloed heeft op de darmflora. Duurt dit kort en is het niet al te vaak dan kan het lichaam dit weer recht trekken maar duurt dit lang en gebeurt het vaker dan wordt het uiteindelijk chronisch. Dat stress de spijsvertering beïnvloedt is niets nieuws want dat veel sportpaarden lijden aan maagzweren is langzamerhand ook algemeen bekend. Daarom heb ik besloten om niet meer te rijden of te mennen met mijn paarden.

Ik denk dus dat de darmflora een grote rol speelt in het probleem van de hoefbevangenheid. Paarden hebben een zo stabiel mogelijk aanbod van ruwvoer nodig. Grote en plotselinge schommelingen hebben invloed op de darmbacteriën. De overgangen in de samenstelling van het ruwvoer moeten zeer geleidelijk gaan en hierin voorzien de seizoenen perfect. Dus wanneer paarden elke dag vers ruwvoer kunnen eten, al is dat bij gebrek aan weidegang bijvoorbeeld twee uur wandelen in het bos, dan kan je de darmflora zodanig goed houden dat deze is ingespeeld op veranderingen zoals bijvoorbeeld bij het voorjaarsgras. Ook het probleem van kort gras knabbelen is hiermee opgelost want ook dit is natuurlijke voeding voor de vrij levende paarden.

Langzaam wordt het mij wel duidelijk dat je naar de natuur moet kijken wil je een gezond paard hebben. Dit is naar mijn idee ook heel goed mogelijk voor onze huispaarden die op een zeer beperkte ruimte moeten leven. Met meer onbelaste beweging, natuurlijke voeding, goed bekapte hoeven en stressreductie kunnen veranderingen in bijvoorbeeld grassamenstelling goed opgevangen worden. Noah en Hanna hebben laten zien dat het zeker kan en met Molly ben ik ook op zoek naar een goede balans omdat ik haar hoeven nog niet helemaal kan bekappen zoals ik zou willen. Dit heeft nog wat meer tijd nodig.

Onze paarden het hele jaar door gezond houden vergt zeker bij beperkte ruimte veel inspanning maar het is zeker niet onmogelijk.

Voor meer informatie rond dit onderwerp verwijs ik graag naar:

www.equibiome.org
https://www.facebook.com/groups/1862115997153052

www.equidietetics.de
https://www.instagram.com/equidietetics/?hl=nl

www.equiflora.de
https://www.instagram.com/equi.flora/?hl=nl

Het voeren van de door mij besproken planten aan paarden is volledig op eigen risico. Ik beschrijf louter de observaties van mijn eigen paarden en ben geen arts of therapeut. Bij ziektes altijd een arts of kundige therapeut raadplegen.